Η Κυπριακή Δημοκρατία, στο πλαίσιο εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής της και της κάλυψης των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων της αναφορικά με τη διατήρηση και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος, ανέθεσε (Σεπτέμβριος 2010) την εκπόνηση του Σχεδίου Διαχείρισης της περιοχής «Λίμνη Παραλιμνίου - CY3000008», στο Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων - Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). Το Σχέδιο Διαχείρισης της περιοχής «Λίμνη Παραλιμνίου - CY3000008» εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Παροχή υπηρεσιών για την ετοιμασία Διαχειριστικού Σχεδίου για την περιοχή Λίμνη Παραλιμνίου», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από εθνικούς πόρους με αναθέτουσα αρχή το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος της Κύπρου.
Το Σχέδιο Διαχείρισης της περιοχής «Λίμνη Παραλιμνίου - CY3000008» είναι το πρώτο που εκπονήθηκε για την περιοχή και ισχύει για πέντε έτη από την έγκριση του. Εκπονήθηκε στο πλαίσιο των όρων εντολής του έργου και σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του περιέχονται στην έκδοση «Οδηγίες εκπόνησης σχεδίων διαχείρισης των περιοχών του Δικτύου NATURA2000 στην Κύπρο». Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η εκπόνηση του Σχεδίου Διαχείρισης περιελάμβανε τα ακόλουθα στάδια:
· Αποτύπωση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης της περιοχής.
· Διατύπωση σκοπών και μέτρων διαχείρισης, καθορισμό ζωνών διαχείρισης και διατύπωση των όρων προστασίας που διέπουν τα είδη και τους τύπους οικοτόπων σε κάθε ζώνη, σχεδιασμό προγράμματος παρακολούθησης.
· Ετοιμασία προσχεδίου γνωμοδότησης Επιστημονικής Επιτροπής.
· Παραγωγή χαρτών.
· Διαβούλευση με υπηρεσίες, τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους φορείς με ενδιαφέροντα στην περιοχή.
· Ολοκλήρωση Σχεδίου Διαχείρισης.
Σκοπός διαχείρισης
Η περιοχή Λίμνη Παραλιμνίου είναι Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) της πτηνοπανίδας και ως τέτοιος παρουσιάζει ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον. Από το σκεπτικό και τη φιλοσοφία κήρυξης της περιοχής ως προστατευόμενης και την αξιολόγηση των γνωρισμάτων και των αξιών της, προκύπτουν οι ακόλουθοι σκοποί διαχείρισης της περιοχής.
Γενικός Σκοπός
Η προστασία της βιολογικής ποικιλότητας της περιοχής «Λίμνη Παραλιμνίου - CY3000008» και η διατήρηση του υγροτοπικού χαρακτήρα της.
Ειδικοί Σκοποί
· Η διατήρηση του πληθυσμού του κυπριακού νερόφιδου natrix-natrix cypriaca στα επίπεδα του 2000 με απώτερο στόχο την αύξηση κατά 50% του πληθυσμού στην επόμενη δεκαετία.
· Η διατήρηση της ποικιλότητας των τύπων οικοτόπων, της χλωρίδας και της πανίδας, με έμφαση στα κοινοτικής σημασίας.
· Η διατήρηση ή και αύξηση των πληθυσμών των αμφιβίων που αποτελούν βασική τροφική πηγή του κυπριακού νερόφιδου natrix-natrix cypriaca.
· Η διατήρηση ή και αύξηση του πληθυσμού της ορνιθοπανίδας (πελλοκατερίνα, θαλασσοσφυριχτής, καλομακανάς, τρασιηλούδα).
· Η διατήρηση ή και βελτίωση της ποιότητας των ενδιαιτημάτων των ειδών.
· Η διατήρηση ή και βελτίωση των υδατικών και υγροτοπικών πόρων της περιοχής.
· Η αποτροπή μη σύννομων ενεργειών στην περιοχή (επεμβάσεις στους οικοτόπους, παράνομη συλλογή ειδών, παράνομη θανάτωση ειδών).
· Δημιουργία προϋποθέσεων για την εξασφάλιση της απαιτούμενης κοινωνικής συναίνεσης, για την ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης και για την ανάδειξη και την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής.
Μέτρα διαχείρισης
Κατά τον καθορισμό και την περιγραφή των δεόντων μέτρων διαχείρισης της Λίμνης Παραλιμνίου, κατευθυντήριο άξονα αποτελούν τα εξής σημεία:
· Η σημασία σε εθνικό επίπεδο της περιοχής για τη διατήρηση του κυπριακού νερόφιδου natrix-natrix cypriaca.
· Η εκτίμηση ότι η άρση των πιέσεων και των αιτιών των προβλημάτων της περιοχής θα δώσει στο σύστημα τη δυνατότητα αυτορύθμισης, θέση η οποία θα πρέπει να επανεκτιμηθεί σε βάθος πενταετίας.
· Η άμεση γειτνίαση της περιοχής με αστικές περιοχές και καλλιέργειες που στερούν τη δυνατότητα καθορισμού ρυθμιστικής ζώνης περιμετρικά της.
Βάσει των ανωτέρω και για την επίτευξη των σκοπών του σχεδίου διαχείρισης προτείνονται, ανάλογα με τον χαρακτήρα της επέμβασης, είτε ενεργητικά μέτρα περιορισμένης επέμβασης, και μικρής κλίμακας, για τα οποία τίθενται αυστηρές προϋποθέσεις για την υλοποίησης τους, είτε μελέτες και θεσμικές ρυθμίσεις για τη βέλτιστη διευθέτηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων και χρήσεων στη περιοχή. Τα μέτρα διαχειρίσεις είναι τα εξής:
1.1. Επόπτευση/ Φύλαξη
1.2. Μελέτη οικολογίας του κυπριακού νερόφιδου natrix-natrix cypriaca.
1.3. Δημιουργία τεχνητών καταφυγίων και θέσεων ωοτοκίας για νερόφιδο.
1.3.1. Δημιουργία φυτογράκτη περιφερειακά της περιοχής και σε πρώτη φάση στην περιοχή των λιμνίων.
1.4. Διαχείριση πρόσβασης.
1.5. Εκβαθύνσεις υφιστάμενων λιμνίων - Πιλοτική δημιουργία νέου λιμνίου.
1.6. Εκκαθάριση κυπρινοειδών από τα λιμνία.
1.7. Ενίσχυση των περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας του σκοπευτηρίου.
1.8. Μελέτη διαχείρισης της υδροπεριόδου της λίμνης.
1.9. Διαχείριση θηραματικού πλούτου.
1.10. Ενίσχυση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού.
1.11. Ανάδειξη και αειφόρος ανάπτυξη της περιοχής.
1.12. Ειδικές διαχειριστικές διατάξεις για γεωργούς και κτηνοτρόφους.
