Pin It

Τα τοπωνύμια του Παραλιμνίου μπορούν να ομαδοποιηθούν στις πιο κάτω κατηγορίες:

α) Ιστορικά ή χρονολογικά:

Αρχαία δηλ. τα σωζόμενα από τα προ του Μεγάλου Κωνσταντίνου χρόνια π.χ. Λεύκολλα

Ρωμαϊκά ή Βυζαντινά που αναφέρονται:

  • σε αγροτικές, διοικητικές ή εκκλησιαστικές διαιρέσεις, όπως Αφεντικά.
  • σε βυζαντινούς κτήτορες, όπως Φωκάς ή Φουκάς,
  • σε αξιώματα ή επαγγέλματα, όπως  Μηλάς,
  • σε στρατιωτική χρήση, όπως Πυργίν.

Νεότερα δηλ. τα μετά τον τέταρτο μ. Χ. αιώνα π.χ. Έλληνες.

τα διάφορα λείψαν  αεποικισμού ήπροσωρινής παρουσίας ή περάσματος ξένων λαών, όπως Φράγκος, Δράκοι.

 

               

 

 

 

 

 

 

 

                                     Το Πυρκίν

 

β) Αγιωνυμικά ή αγιώνυμα (είναι περίπου 14) :

 

Είναι τα τοπωνύμια  που έχουν σχέση με ονόματα Αγίων ή με την εκκλησία, π.χ. Παναγιά.

 

γ) Φυτωνυμικά (είναι περίπου 45) :

Τοπωνύμια που έχουν σχέση με φυτά.

Εκφράζουν παρουσία πολλών φυτών ενός είδους π.χ. Τζιηναράες ή ενός μόνο φυτού π.χ. Πεύκος. Η σημασία τους είναι μεγαλύτερη στην περίπτωση που τα φυτά έπαψαν να υπάρχουν εκεί π.χ. Αμπέλι.

Στην περιοχή Παραλιμνίου φυτά που έδωσαν το όνομά τους σε πολλούς τόπουςήταν κυρίως:

- τα αμπέλια π.χ. Αμπέλι του Κούμα, Γεράμπελο,

- οι ελιές π.χ. Ελιές του Πιερή,

- οι τερατσιές π.χ. Τέρατσος  και

- οι αόρατοι π.χ. Αόρατος του Σιτινή.

 

 

δ) Υδρώνυμα: (είναι περίπου 50) :

 

Είναι τα τοπωνύμια που έχουν σχέση με το νερό, τις πηγές και τη μεταφορά του.  π.χ. Βρύση, Κόλυμπος. Από αυτά:

 - Κάπου δέκατοπωνύμια έχουν σαν χαρακτηριστικό κάποιο λάκκο νερού και για να ξεχωρίζουν, έπαιρναν και το όνομα του ιδιοκτήτη τους. π.χ. Μανταλόλακκος, Λάκκος του Πιερέττη.

- Δεκαπέντετοπωνύμια αναφέρονται σε κάποιο ποταμό (χείμαρρο) π.χ. Ξεροπόταμος

- Ξεχωριστή ομάδα, είναι όσα έχουν σχέση με τη μεταφορά του νερού της Παναγιάς, από τους Ενετούς, στην πόλη της Αμμοχώστου. Μερικά από αυτά είναι: Μάνα του νερού, Καμαρούδι του Άη Ηλία, Λαγούμια του Αυλακιού, Κανά, Πινιά, Καμαρούδι της Λαξιάς, Ζαβό Αυλάκι, Μια Καμάρα, Πέντε Καμάρες κλπ.

 

ε) Ειδολογικά: (είναι περίπου 80) :

1)Τα σχετικά με το έδαφος

   - τη σύσταση του εδάφους π.χ. ΄Αμμιες, Βυζακιά.

   - το χρώμα του εδάφους π.χ. Άσπρες,  Κοκκινόγια, Κόκκινες.

   - τη γενικότερη μορφή του εδάφους.Από αυτά, εκείνα που συναντούνται πολλές φορές είναι τα σχετικά με :

      ύψωμα π.χ. Τούμπα της Λαξιάς, Τρουλιά, Βουνί

      βαθούλωμα π.χ. Λαξιά, Λαξίδι του Κώστα, Λάξης

     σπήλιο π.χ. Μαυρόσπηλιος

- τη χρήση του εδάφους π.χ.

   καμίνια όπως, Καμίνι του Κεντινέλλη, Κάμινας

   μάνδρες όπως, Μάντρες του Απισσώτου

  δρόμο ή στράτα όπως, Δρόμος Άη Ηλία, Καμηλόστρατα. (Από τα αρχαία χρόνια μέχρισήμερα δίνουμε ονόματα στους δρόμους για να τους ξεχωρίζουμε. Σε λίγες περιπτώσεις το όνομα του δρόμου έχει σχέση με το πού οδηγεί. Στα τοπωνύμια εδώ η λέξη δρόμος ή στράτα σαν πρόθεμα ή σαν μέρος του τοπωνυμίου δεν ονομάζει το δρόμο, αλλά μια περιοχή που διασχίζεται ή εφάπτεται κάποιου δρόμου. Έτσι το τοπωνύμιο Καμηλόστρατα δεν αφορά το δρόμο, που αρχίζει από το Κάβο Γκρέκο και φτάνει μέχρι το Βαρόσι, τον οποίο χρησιμοποιούσαν παλιά για να μεταφέρουν κυρίως ξυλεία με γκαμήλες, αλλά μια πολύ μικρή περιοχή που διασχίζει αυτός ο δρόμος).

 

  2) Τα σχετικά με:

- συχνάζοντα ζώα ή πουλιά π.χ. Ατόπετρες

- τα διάφορα κτίσματα, αρχαία ή νέα π.χ. Πέντε Καμάρες

- το κατ' εξοχήν επάγγελμα των κατοίκων π.χ. Μηλάς

- με επιτόπιους θρύλους και παραδόσεις π.χ. Παθκιά τ' 'Αη Γιωρκού

- τις παρομοιώσεις με ζώα π.χ. Μούττη της Σιήλλας, ανθρώπους ή και πράγματα π.χ. Προζύμι.

 

                                                                  Οι πέντε καμάρες

 
 

 

στ) Σύνθετα τοπωνύμια ( είναι περίπου 60) :

Καθορίζουν μικρή περιοχή, που είναι μέρος μεγαλύτερης. Για σκοπούς καλύτερου εντοπισμού της, η μικρή περιοχή ονομάζεται συχνά με πρώτο συνθετικό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της και δεύτερο συνθετικό το όνομα της ευρύτερης περιοχής, της οποίας είναι μέρος.  π.χ. Φρύδια του Άη Παντελεήμονα ή Πλακόροτσες στους Κιναράδες.

Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι είκοσι περίπου τοπωνύμια αντιπροσωπεύουν πολύ μικρές εκτάσεις, μεγέθους ενός μόνο τεμαχίου, που είναι κυρίως λάκκοι  π.χ. Λάκκος του Πιερέττη,ενώ άλλα είκοσι αντιπροσωπεύουν εκτάσεις μέχρι τεσσάρων τεμαχίων π.χ. Λαξίδι του Κώστα, Κακοτρύς.